Công tác phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) có vai trò rất quan trọng, là cầu nối để đưa các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với mọi người dân, góp phần nâng cao nhận thức, ngăn chặn, hạn chế những hành vi vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội, giữ gìn ANTT, an toàn xã hội ở địa phương. Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo của các cấp chính quyền, công tác PBGDPL nói chung và công tác PBGDPL tại một số địa bàn trọng điểm về vi phạm pháp luật nói riêng cơ bản được tăng cường, đẩy mạnh, đổi mới về nội dung và hình thức, góp phần nâng cao nhận thức và ý thức tôn trọng, chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức và toàn thể quần chúng Nhân dân, xây dựng nếp sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.
Tỉnh Quảng Nam có 243 xã, phường, thị trấn, trong đó theo quy định của Bộ Công an, có 38 xã được xác định là xã trọng điểm về vi phạm pháp luật. Thực hiện Kế hoạch số 790/KH-UBND ngày 07/3/2013 của UBND tỉnh, Công an tỉnh đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương đẩy mạnh công tác tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng tuyên truyền, nâng cao kiến thức pháp luật cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên để công tác PBGDPL đạt chất lượng, hiệu quả. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Công an các đơn vị, địa phương trong việc tiến hành khảo sát, thống kê, đánh giá tình hình vi phạm pháp luật tại địa bàn trọng điểm để xây dựng nội dung tuyên truyền phù hợp với tình hình thực tế của từng địa bàn; phối hợp với chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể ở cơ sở vận động Nhân dân tích cực tham gia các lớp tuyên truyền pháp luật, đảm bảo về số lượng, chất lượng; bố trí Báo cáo viên pháp luật là những người có nhiều kinh nghiệm, kiến thức pháp luật trực tiếp truyền đạt.
Trong 04 năm qua, Công an tỉnh đã ban hành 06 kế hoạch, 11 công văn chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện công tác PBGDPL. Thường trực Hội đồng PBGDPL Công an tỉnh đã tổ chức biên soạn tài liệu, in ấn hơn 4.000 tập tài liệu, trích dẫn những quy định của pháp luật theo hướng dễ nhớ, dễ hiểu và thiết thực gần gũi với đời sống, sinh hoạt của người dân. In cấp 21.500 tờ rơi, tập trung vào những nội dung có liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của Nhân dân như nội dung: Pháp luật về cư trú, phòng cháy chữa cháy, phòng chống tội phạm, phòng chống ma túy và nội dung phong trào "2 giữ về ANTT" cấp phát cho cán bộ và Nhân dân tại các xã trọng điểm về an ninh, trật tự. Tổ chức 14 lớp tập huấn về kỹ năng tuyên truyền, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng công tác xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; tuyên truyền phổ biến các văn bản luật có liên quan đến ANTT như: Hiến pháp 2013, Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự, Luật Xử lý vi phạm hành chính; Luật Khiếu nại; Luật tố cáo; Luật tiếp công dân, Luật Công an nhân dân, Luật Căn cước công dân; Luật xuất cảnh, nhập cảnh... cho hơn 1.400 lượt lãnh đạo, cán bộ, chiến sỹ Công an các đơn vị, địa phương. Phối hợp với chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể các xã tổ chức 40 lớp tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho hơn 4.500 lượt quần chúng Nhân dân tại các xã trọng điểm phức tạp về ANTT trên địa bàn tỉnh.
Thường xuyên đổi mới công tác PBGDPL theo hướng mở rộng quy mô, phối kết hợp chặt chẽ với đơn vị, địa phương liên quan trong việc triển khai mở các lớp tuyên truyền, vận động đông đảo quần chúng nhân dân tham gia học tập pháp luật; kết hợp tuyên truyền miệng với sử dụng máy chiếu, slide, pano, áp phích, hình ảnh, tư liệu minh họa sinh động, phong phú, thiết thực... tạo sự hứng thú cho người nghe, thu hút sự quan tâm đông đảo Nhân dân, góp phần làm cho các buổi tuyên truyền pháp luật đạt được nhiều kết quả. Phối hợp với các ngành, các cấp đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các văn bản luật có liên quan đến chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam theo luật pháp quốc tế và các bằng chứng lịch sử của Việt Nam trong việc xác lập chủ quyền về hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Để góp phần đảm bảo tốt tình hình ANTT tại các xã trọng điểm về vi phạm pháp luật, Giám đốc Công an tỉnh đã ban hành kế hoạch chỉ đạo 10 phòng nghiệp vụ Công an tỉnh kết nghĩa hỗ trợ xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc với 10 xã trọng điểm, phức tạp về ANTT nhằm tăng cường sự đoàn kết với cấp ủy, chính quyền và Nhân dân địa phương; kịp thời nắm bắt tình hình ANTT; xây dựng, củng cố nâng cao hiệu quả phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, phòng chống tội phạm, giữ gìn sự bình yên cho Nhân dân.
Ngoài ra, Công an các địa phương được xác định có xã trọng điểm đã chủ động xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện, làm tốt công tác tham mưu các cấp chính quyền chỉ đạo, huy động các lực lượng nòng cốt của địa phương, các ban, ngành, đoàn thể ở cơ sở cùng tham gia chuẩn bị các điều kiện cần thiết để mở lớp tuyên truyền, vận động quần chúng Nhân dân, nhất là các đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật, đối tượng tù tha tham gia dự các lớp tuyên truyền pháp luật, do đó việc phối hợp tổ chức các lớp tuyên truyền pháp luật luôn đạt kết quả, như: Công an huyện Phú Ninh tổ chức 108 đợt tuyên truyền trực tiếp tại các khu dân cư với 20.000 lượt người tham dự; cấp phát hơn 600 tập tài liệu và 1.700 tờ rơi liên quan đến các văn bản pháp luật mới ban hành...Công an huyện Tiên Phước phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể tổ chức PBGDPL ở 108 thôn, khối phố và các trường học, trong đó tập trung tuyên truyền tại các địa bàn trọng điểm có tình hình phức tạp về hình sự, ma túy... với 795 buổi, có 73.110 lượt người dự; mở 14 lớp giáo dục pháp luật cho 218 em học sinh cá biệt, cảm hóa giáo dục tiến bộ 205 em...Công an huyện Núi Thành triển khai xây dựng mô hình "Xây dựng khu dân cư, xã, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp, trường học an toàn về an ninh, trật tự"; "Hương ước, quy ước khu dân cư, thôn, xóm về an ninh, trật tự; phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và hủ tục lạc hậu", phối hợp với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức 16 buổi sinh hoạt diễn đàn "Tôi là Đoàn viên", "Khi tôi 18", "Thanh niên với công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội"...qua đó, lồng ghép công tác tuyên truyền pháp luật trong đoàn viên, thanh niên.
Bên cạnh kết quả nêu trên, công tác tuyên truyền PBGDPL tại một số địa bàn trọng điểm cũng còn một số hạn chế nhất định; một bộ phận không nhỏ cán bộ và Nhân dân nhận thức pháp luật còn hạn chế. Việc thực hiện pháp luật của cán bộ, công chức và Nhân dân chưa đầy đủ, nghiêm minh; một bộ phận còn có biểu hiện coi thường pháp luật. Qua quá trình thực hiện Đề án "Tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại một số địa bàn trọng điểm về vi phạm pháp luật giai đoạn 2013-2016", Công an tỉnh rút ra một số bài học kinh nghiệm để góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác PBGDPL nói chung, trong đó có nhiệm vụ PBGDPL tại một số địa bàn trọng điểm về ANTT, như sau:
Một là: Tiếp tục quán triệt thực hiện Chỉ thị số 32/CT-TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác PBGDPL, qua đó tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành động của các tổ chức cơ sở Đảng, đảng viên và Nhân dân về công tác PBGDPL. Các cấp ủy phải thường xuyên tiến hành xây dựng chương trình, kế hoạch PBGDPL trên địa bàn cấp mình và phải luôn xác định vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Đồng thời phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra, giám sát hoạt động PBGDPL, kịp thời đôn đốc, chỉ đạo xử lý những vướng mắc nảy sinh.
Hai là: Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Xác định rõ nhiệm vụ PBGDPL nói chung và PBGDPL tại địa bàn trọng điểm về ANTT nói riêng là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, đoàn thể. Tăng cường phổ biến, quán triệt và triển khai thực hiện tốt các văn bản chỉ đạo của HĐND, UBND tỉnh về nhiệm vụ PBGDPL tới các cấp, các ngành, thành viên Hội đồng PBGDPL để thống nhất triển khai thực hiện.
Ba là: Đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp PBGDPL, xây dựng các mô hình điểm, hiệu quả, tấm gương điển hình để nhân rộng, phát huy tinh thần tự giác, tích cực chủ động học tập, tìm hiểu pháp luật của người dân kết hợp với đối thoại, giải đáp của cơ quan nhà nước về vướng mắc pháp luật của người dân, kết hợp giữa công tác PBGDPL với công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống để hình thành nhân cách toàn diện, nêu gương người tốt việc tốt với phê phán, lên án các hành vi vi phạm chuẩn mực đạo đức xã hội.
Bốn là: Chú trọng xây dựng đội ngũ Báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, lựa chọn những người có phẩm chất, năng lực, trình độ, có khả năng tuyên truyền, giáo dục, với lòng nhiệt tình, say mê với công việc. Tăng cường tổ chức tập huấn kiến thức pháp luật, kỹ năng PBGDPL cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên và quan tâm tới đội ngũ kế thừa, không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, nội dung các buổi tuyên truyền PBGDPL.
Năm là: Thường xuyên tham mưu để phát hiện và loại bỏ những quy định trùng lắp, mâu thuẫn, kịp thời bổ sung những thiếu sót trong mặt bằng pháp luật; đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học pháp lý, nâng cao nhận thức pháp luật, mở rộng các hình thức nhân dân tham gia vào việc xây dựng pháp luật... Đồng thời phải đảm bảo đủ kinh phí, cơ sở vật chất kỹ thuật cho hoạt động PBGDPL.
Sáu là: Tăng cường công tác PBGDPL không tách rời với việc nâng cao trình độ dân trí và cải thiện đời sống cho Nhân dân, vận động toàn dân tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật./.

Phòng Tham mưu Công an tỉnh