Huyện Núi Thành có diện tích tự nhiên là 457,48 ha, được chia thành 17 xã, thị trấn, có 138 thôn, khối phố, trên địa bàn huyện còn có 40 cơ quan nhà nước, 254 doanh nghiệp và 62  trường học.

Công tác tổ chức lực lượng tham gia phổ biến, giáo duc pháp luật

Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (Hội đồng phối hợp) cấp huyện thường xuyên được cũng cố, đến nay có 22 thành viên là cán bộ lãnh đạo chủ chốt của các ngành, hoạt động theo quy chế đề ra; phân công đứng điểm theo dõi, chỉ đạo các xã, thị trấn thực hiện tốt công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. 

17/17 xã, thị trấn đã thành lập Hội đồng phối hợp,với 153 thành viên.

- Đội ngũ Báo cáo viên, Tuyên truyền viên pháp luật từ huyện đến xã được cũng cố và kiện toàn. Đến nay cấp huyện có 22 Báo cáo viên, cấp xã có 170 Tuyên truyền viên.

-  Tổ hòa giải cũng đã được cũng cố, xây dựng lại theo từng thôn, khối phố, toàn huyện có 138 tổ hòa giải với 396 tổ viên. Ủy ban MTTQ huyện và các đoàn thể, Hội Liên hiệp phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên cũng đã xây dựng và thường xuyên củng cố lực lượng Cộng tác viên, tuyên truyền viên theo kênh hoạt động riêng của từng ngành.

- Nhìn chung, việc tổ chức lực lượng phục vụ cho công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật hàng năm được trang bị kiến thức pháp luật cơ bản, có ý thức trách nhiệm cao trong công tác, hoạt động có hiệu quả.

Thực hiện các Đề án về phổ biến, giáo dục pháp luật trong những năm qua trên địa bàn huyện đã đạt được những kết quả nhất định:

Triển khai thực hiện Quyết định số 37/2008/QĐ –TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật từ năm 2008 đến năm 2012 và Quyết định số 31/2008/QĐ-UBND ngày 01/9/2008 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam về việc ban hành Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật từ năm 2008 đến năm 2012 trên địa bàn tỉnh Quảng Nam; UBND huyện Núi Thành đã ban hành Kế hoạch số 10/KH-UBND nhằm phân công và giao nhiệm vụ cho các ngành liên quan chủ trì tiếp tục triển khai thực hiện 4 Đề án theo đúng với mục tiêu, yêu cầu và nội dung của Chương trình 212 và 5 Đề án mới của Chương trình 37 của Thủ tướng chính phủ và Chương trình 31 của UBND tỉnh. Bên cạnh đó UBND huyện còn ra các quyết định ban hành kế hoạch chi tiết thực hiện từng Đề án cụ thể, đưa việc thực hiện các Đề án vào chương trình kế hoạch hằng năm và có nhiều Công văn chỉ đạo triển khai thực hiện. Theo đó Đề án 1-37 được giao cho Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, Đề án 2-37 được giao cho Phòng Tư pháp chủ trì, Đề án 3-37 được giao cho Phòng Giáo dục và Đào tạo chủ trì và Đề án 4-37 được giao cho Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện chủ trì, Đề án 5-37 được giao cho Phòng Nội vụ chủ trì.

Ngoài ra, UBND huyện cũng đã giao nhiệm vụ cho Phòng Tư pháp (cơ quan Thường trực của Hội đồng phối hợp) tham mưu UBND huyện tổ chức hội nghị quán triệt đến với cán bộ chủ chốt từ huyện đến xã, thị trấn; tham mưa giúp UBND huyện ban hành các kế hoạch, chương trình hàng năm với phương châm là đưa công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật hướng về cơ sở. Đồng thời chỉ đạo, đôn đốc các ngành được phân công chủ trì các Đề án có kế hoạch riêng, chi tiết bám sát mục tiêu, đối tượng, nội dung triển khai đến các xã, thị trấn và nhân dân trong toàn huyện.

Trong những năm qua, công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật  đã được triển khai bằng nhiều hình thức phong phú như: Tuyên truyền miệng qua việc tổ chức các hội nghị tập huấn tại huyện, tại các xã, thị trấn; tuyên truyền thông qua phương tiện thông tin đại chúng từ huyện đến cơ sở; trợ giúp pháp lý, tủ sách pháp luật, bản tin Tư pháp, câu lạc bộ phòng chống tội phạm, tổ chức các cuộc thi, hội thi tìm hiểu pháp luật..., mua và cấp phát sách pháp luật, biên soạn đề cương, in và cấp phát tờ gấp, tờ rơi ... Các ngành, địa phương còn lồng ghép tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật thông qua các hoạt động văn hóa, văn nghệ, các cuộc hội họp tại cộng đồng khu dân cư để chuyển tải nội dung pháp luật liên quan đến người dân.

- Hoạt động hòa giải cơ sở được chú trọng, thường xuyên cũng cố tổ chức và bồi dưỡng nghiệp vụ cho tổ viên tổ hòa giải. Hằng năm, trên toàn huyện, các tổ hòa giải đã thụ lý và giải quyết 100 đến 150 vụ việc tranh chấp và vi phạm pháp luật nhỏ trong cộng đồng dân cư, góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị trên địa bàn.

- Hoạt động trợ giúp pháp lý: Đã tập trung tư vấn, trợ giúp pháp lý lưu động cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác theo quy định của pháp luật. Thực hiện trợ giúp pháp lý lưu động và tư vấn pháp luật tại chỗ từ 250 đến 300 vụ việc. Hoạt động này góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật cho nhân dân cơ sỡ.

- Câu lạc bộ tuổi trẻ phòng chống tội phạm của huyện kịp thời tổ chức tuyên truyền các văn bản pháp luật về đấu tranh phòng chống tội phạm, phòng chống ma túy và các tội phạm xã hội, từng bước nâng cao hiểu biết pháp luật cho lực lượng thanh thiếu niên và nhân dân tại địa phương.

- Cùng với việc tuyên truyền, giới thiệu nội dung các văn bản pháp luật đến với cán bộ và nhân dân. Phòng Tư pháp đã tham mưu cho UBND huyện tổ chức các cuộc thi, hội thi như:

+ Tổ chức cuộc thi tìm hiểu Luật Hôn nhân và Gia đình do UBND tỉnh phát động có 5.041 bài dự thi, năm 2005 tổ chức cuộc thi tìm hiểu Luật Bảo vệ chăm sóc và Giáo dục trẻ em có 7.599 bài dự thi.

+ Tổ chức hội thi: “Chủ tịch UBND xã với kiến thức pháp luật”, hội thi “Hòa giải viên giỏi” huyện Núi Thành lần thứ II; Hội thi “Tuyên truyền viên giỏi” năm 2008.

- Ngoài ra, Phòng Tư pháp huyện còn phối hợp với các cơ quan ban ngành như: Công an huyện; UBCS-GD&TE; Phòng Tài nguyên và Môi trường; Hội Nông dân; Hội Liên hiệp Phụ nữ; Huyện đoàn Thanh niên tổ chức các hội thi như: Hội thi tìm hiểu Luật Giao thông đường thủy nội địa năm 2008; Hội thi tìm hiểu Luật Giao thông đường bộ năm 2009; Hội thi công tác tuyền thông dân số; Hội thi tìm hiểu pháp luật tài nguyên và môi trường; Hội thi tìm hiểu Nông dân với kiến thức pháp luật...

Qua việc thực hiện các Đề án nói trên, hoạt động công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật của huyện đã đem lại nhiều kết quả quan trọng. Hội đồng phối hợp đã làm được nhiều việc từ khâu tham mưu cho cấp ủy , UBND lập kế hoạch chương trình cho hằng năm và cho từng đợt học tập pháp luật đến khâu tổ chức lực lượng tham gia làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ và nhân dân được nâng lên. Đặc biệt là sự phối hợp giữa các cơ quan ban ngành, đoàn thề trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật hướng về cơ sỡ. Đội ngũ cán bộ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật từ huyện đến xã, thị trấn được cũng cố và kiện toàn, đã phát huy được vai trò, trách nhiệm của mình trong việc chuyển tải thông tin pháp luật đến với cộng đồng khu dân cư.

Cùng với phong trào xây dựng thôn, khối phố văn hóa, khu dân cư, tổ đoàn kết và phong trào phòng chống tội phạm, ý thức chấp hành pháp luật của người dân ngày càng được nâng cao, các vụ việc vi phạm pháp luật giảm dần đặc biệt trên các lĩnh vực tật tự xã hội, đất đai, nhà ở, an toàn giao thông, bảo vệ rừng

Tuy nhiên trong quá trình thực hiện các Đề án vẫn còn một số hạn chế

- Lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật của một số cấp ủy đảng, chính quyền xã, thị trấn chưa được quan tâm đúng mức. Công tác chỉ đạo phối hợp các ngành và các điạ phương chưa tích cực, thường xuyên, có nơi còn xem nhẹ công tác này, coi đây là nhiệm vụ riêng của ngành Tư pháp. Hội đồng phối hợp của một số xã chậm được cũng cố, chưa phát huy đầy đủ vai trò tham mưu, các thành viên Hội đồng phối hợp chưa nhiệt tình, chưa phát huy hết trách nhiệm được giao.

- Một số cơ quan chuyên môn cấp trên chủ trì thực hiện các Đề án không có kế hoạch chỉ đạo cho cấp dưới (theo hệ thống ngành dọc) gây trở ngại cho công tác phối hợp ở cơ sở.

- Đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất chưa tương xứng với nhiệm vụ được giao,  cán bộ cấp cơ sở kiêm nhiệm nhiều việc nhưng chính sách chế độ chưa thỏa đáng, nhiều nội dung chi theo Đề án chưa được thực hiện hoặc thiếu hướng dẫn cụ thể nguồn chi, mục chi nên cơ quan chủ trì khó thực hiện.

- Còn nhiều cơ quan, tổ chức chưa quan tâm tổ chức triển khai quán triệt các văn bản luật mới cho cán bộ, đảng viên của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình.        

- Nhiều thành viên của Hội đồng phối hợp từ huyện đến cơ sở chưa có kế hoạch giám sát việc thực hiện công tác này theo Quy chế của Hội đồng phối hợp đề ra.        

- Ngoài ra, năng lực, trình độ của đội ngũ những người làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nhìn chung còn nhiều hạn chế, nhất là đội ngũ cán bộ Tư pháp cấp xã, Công an xã, thị trấn; số lượng còn thiếu do đó chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong giai đoạn hiện nay.

Có nhiều nguyên nhân hạn chế, nhưng căn bản nhất là sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật. Vì thế nên việc bố trí con người đến kinh phí đều chưa tương xứng, chất lượng đưa thông tin pháp luật đến cán bộ và nhân dân không cao, thiếu tính thường xuyên, liên tục.

Để nâng cao hiệu quả trong việc thực hiện các đề án phổ biến, giáo dục pháp luật Phòng Tư pháp Núi Thành có một số kiến nghị như sau:

1. Đề nghị cấp ủy, chính quyền địa phương cần tiếp tục quán triệt sâu sắc hơn nữa tinh thần của Chỉ thị số 32-CT/TW: “Xác định rõ phổ biến, giáo dục pháp luật là một bộ phận của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, là nhiệm vụ của toàn bộ hệ thống chính trị đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng”. Thực tế cho thấy nơi nào được cấp ủy quan tâm đúng mức thì nơi đó có sự chỉ đạo phối hợp đồng bộ tạo điều kiện tốt cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

2. Các ngành chức năng cần thực hiện tốt công tác giáo dục pháp luật cho chính cán bộ, công chức, viên chức của cơ quan, đơn vị mình; đồng thời chủ động phối hợp với Phòng Tư pháp biên soạn nội dung tuyên truyền ngắn gọn, phù hợp để thuận tiện cho việc thực hiện tuyên truyền xuống cơ sở.

3. Để triển khai thực hiện tốt các đề án phải có kinh phí. Các cơ quan được giao chủ trì phải chủ động xây dựng kế hoạch và dự toán kinh phí trình cấp thẩm quyền phê duyệt và cấp phát mới có thể triển khai thực hiện được (triển khai thực hiện “đề án chay” thì hiệu quả sẽ rát thấp); kịp thời đôn đốc, kiểm tra thường xuyên, hướng dẫn các địa phương trong việc xây dựng, tổ chức thực hiện đề án.

Trên đây là những kết quả đạt được và những kiến nghị đề xuất trong việc thực hiện các đề án về công tác phổ biến giáo dục pháp luật ở huyện Núi Thành trong thời gian qua./.

Phòng Tư pháp huyện Núi Thành