Ngày 07/01/2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 04/2013/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Công chứng. Nghị định này có hiệu lực thi hành, kể từ ngày 25/02/2013.

Điều 17 của Nghị định số 04 quy định về thẩm quyền công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản trong Khu công nghiệp, Khu kinh tế, Khu công nghệ cao như sau:

“ Công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng có thẩm quyền công chứng các hợp đồng, giao dịch về bất động sản theo quy định tại Điều 37 Luật công chứng, bao gồm cả các hợp đồng giao dịch về chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất trong khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ cao trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi tổ chức hành nghề công chứng đặt trụ sở”.

Để triển khai thực hiện Nghị định số 04, Bộ Tư pháp đã ban hành Công văn số 3576/BTP-BTTP ngày 13/5/2013 hướng dẫn thực hiện công chứng các giao dịch về bất động sản trong Khu kinh tế,  Khu công nghiệp, Khu công nghệ cao; trong đó, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tư pháp có kế hoạch hướng dẫn và chỉ định tổ chức hành nghề công chứng có đủ điều kiện về nhân lực, cơ sở vật chất, trụ sở thuận tiện tiếp nhận và lưu trữ toàn bộ hồ sơ đã được xác nhận tại các Ban Quản lý Khu kinh tế,  Khu công nghiệp, Khu công nghệ cao (gọi tắc là các Ban quản lý).

Việc giao nhận hồ sơ giữa các tổ chức hành nghề công chứng được chỉ định với các Ban Quản lý nêu trên được thực hiện như sau:

- Từ nay đến hết ngày 31/12/2014, khi có yêu cầu công chứng sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ hợp đồng, giao dịch đã xác nhận tại Ban Quản lý thì thì Ban Quản lý bàn giao cho tổ chức hành nghề công chứng được chỉ định các hồ sơ có yêu cầu công chứng việc sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ hợp đồng, giao dịch để tổ chức hành nghề công chứng xem xét thực hiện công chứng theo thẩm quyền và theo quy định của pháp luật.

- Từ sau ngày 01/01/2015, Ban Quản lý thực hiện việc bàn giao cho tổ chức hành nghề công chứng được Sở Tư pháp chỉ định, toàn bộ hồ sơ đã xác nhận tại Ban Quản lý để lưu trữ lâu dài tại tổ chức hành nghề công chứng.

Công văn số 3576/BTP-BTTP ngày 13/5/2013 của Bộ Tư pháp cũng hướng dẫn việc giao, nhận hồ sơ giữa các Ban Quản lý và tổ chức hành nghề công chứng phải được lập thành biên bản, trong biên bản giao nhận ghi rõ ngày, tháng, năm giao nhận, số lượng hồ sơ, số hồ sơ, ngày tháng năm đã xác nhận hồ sơ, thành phần giấy tờ, số tờ, số trang có trong từng hồ sơ giao, nhận. Biên bản nhận hồ sơ được lập thành 3 bản: Ban Quản lý giữ 01 bản, tổ chức hành nghề công chứng giữ 01 bản và Sở Tư pháp giữ 01 bản. Biên bản giao nhận phải có đại diện của Ban Quản lý, Sở Tư pháp, tổ chức hành nghề công chứng cùng ký và đóng dấu.

Như vậy, có thể nói Nghị số 04 của Chính phủ đã bãi bỏ chức năng, nhiệm vụ của các Ban Quản lý trong việc “Xác nhận hợp đồng, văn bản về bất động sản trong khu công nghiệp, khu kinh tế cho tổ chức có liên quan” theo quy định tại điểm g khoản 2 Điều 37 Nghị định số 29/2008/NĐ-CP ngày 14/3/2008 của Chính phủ quy định về khu công nghiệp, khu chế xuất và khu kinh tế. Và kể từ ngày 25/02/2013, thẩm quyền chứng nhận các hợp đồng, giao dịch về bất động sản tại các Ban Quản lý thuộc về các tổ chức hành nghề công chứng.

Tuy nhiên, ngày 12/11/2013, Chính phủ lại ban hành Nghị định số 164/2013/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 29/2008/NĐ-CP ngày 14/3/2008 của Chính phủ quy định về Khu công nghiệp, Khu chế xuất và Khu kinh tế. Nghị định 164 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2014.

Tại điểm g, khoản 3, Điều 1, Nghị định số 164 quy định:

“Ban Quản lý thực hiện nhiệm vụ: Xác nhận hợp đồng, văn bản về bất động sản trong khu công nghiệp, khu kinh tế cho tổ chức có liên quan...”

Việc Nghị định số 164 quy định như trên, rõ ràng đã mâu thuẩn với Điều 17 và khoản 3, Điều 25 của Nghị định số 04 và Công văn số 3576/BTP-BTTP của Bộ Tư pháp hướng dẫn thực hiện công chứng các giao dịch về bất động sản trong Khu kinh tế, Khu công nghiệp, Khu công nghệ cao.

 Theo quy định tại khoản 3, Điều 83, Luật  ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 thì: Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành mà có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản được ban hành sau.

Do đó, về mặt nguyên tắc thì Sở Tư pháp tỉnh Quảng Nam không thể chỉ đạo thực hiện được việc giao nhận hồ sơ giữa các Ban Quản lý Khu kinh tế, Khu công nghiệp, Khu công nghệ cao với tổ chức hành nghề công chứng được chỉ định theo Nghị định số 04 của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tư pháp tại Công văn số 3576/BTP-BTTP.

Từ thực tế “xung đột pháp lý” nêu trên, đề nghị Bộ Tư pháp sớm có kiến nghị với Chính phủ và hướng dẫn cụ thể xử lý vấn đề này để các địa phương thuận lợi trong việc triển khai thực hiện./.

                                                                                                Bùi Xuân Hiếu

                                                                            Phòng Bổ trợ Tư pháp