Vụ việc tranh chấp quyền sử dụng đất giữa ông Nguyễn Văn Hiến và ông Huỳnh Văn Thoàn tại thôn 1 xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước tưởng chừng như đơn giản, nhưng chính quyền địa phương và TAND hai cấp ở tỉnh Quảng Nam đã giải quyết ngót 15 năm với 08 bản án vẫn không thấu tình đạt lý…

Vào năm 1960, Thánh thất Cao đài Trung Phước mua của vợ chồng ông Võ Cửu, bà Lê Thị Quyển 04 sào đất vườn (2.000m² có xác định tứ cận) để xây dựng cơ sở thờ tự tại thôn Thạnh Bình, xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam. Đến năm 1987, Thánh thất Cao đài Trung Phước chuyển đi nơi khác và chuyển nhượng lại toàn bộ diện tích đất này cho vợ chồng ông Nguyễn Văn Hiến, bà Nguyễn Thị Diệp được Chủ tịch UBND xã Tiên Cảnh chứng thực có kèm theo sơ đồ tứ cận, diện tích đất chuyển nhượng hẳn hoi. Vợ chồng ông Hiến, bà Diệp đăng ký kê khai, quản lý sử dụng và xây dựng nhà ở ổn định và năm 1995, được UBND huyện Tiên Phước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) cho hộ ông Nguyễn Văn Hiến. Năm 1998, ông Huỳnh Văn Thoàn người cùng xóm bỗng dưng cho rằng ông Hiến lấn chiếm đất của mình và khiếu nại. Lẽ ra tranh chấp đất đã có Sổ đỏ thì Tòa án giải quyết theo thẩm quyền, nhưng UBND huyện Tiên Phước lúc đó đã giải quyết và ra quyết định thu hồi 527m² đất của ông Hiến giao cho hộ ông Thoàn, làm cho diện tích đất của ông Hiến chỉ còn lại 1.476m².

Bị thu hồi đất không đúng, ông Hiến khởi kiện vụ án hành chính tại TAND huyện Tiên phước, sau đó tiếp tục kháng cáo và được Bản án hành chính phúc thẩm của TAND tỉnh Quảng Nam xử hủy quyết định thu hồi đất của UBND huyện Tiên Phước, trả lại quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình ông Hiến đã bị xâm phạm.

Nào ngờ cuối năm 2003, ông Thoàn lại kiện ông Hiến bằng vụ án dân sự, nhưng không hiểu vì sao TAND hai cấp ở Quảng Nam lại giải quyết theo hướng ngược lại Bản án hành chính trước đó, buộc ông Hiến phải tháo dỡ 9,8m² hiên nhà và thu hoạch hoa màu để hoàn trả lại cho ông Thoàn 527m² đất mà vợ chồng ông Hiến quản lý sử dụng hợp pháp từ năm 1987. Điều đáng nói là quyền sử dụng đất là tài sản chung của vợ chồng ông Hiến, bà Diệp nhưng khi Tòa án giải quyết lại “quên” đưa bà Diệp tham gia tố tụng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Như vậy, vô hình trung Tòa án đã tước bỏ quyền tranh tụng của bà Diệp trong vụ án dân sự.

Từ năm 2004 đến năm 2007 vợ chồng ông Hiến, bà Diệp khiếu nại liên tục  nhưng không những không được các cơ quan thẩm quyền giải quyết, mà còn bị Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước đương nhiệm lúc đó ra quyết định kỷ luật cảnh cáo về “cái tội lấn chiếm đất”. Đi xa hơn, Chi cục Thi hành án dân sự huyện đã tổ chức cưỡng chế tháo dỡ toàn bộ hiên nhà, cây cối để lấy 527m² đất của vợ chồng ông Hiến giao cho ông Thoàn theo Bản án dân sự phúc thẩm (!?).

Lần này, Bà Diệp tiếp tục khởi kiện vụ án hành chính, TAND huyện Tiên Phước và TAND tỉnh Quảng Nam đã giải quyết đi, giải quyết lại nhiều lần và cuối cùng Bản án phúc thẩm ngày 13.7.2012 xử: Chấp nhận khởi kiện và kháng cáo của bà Diệp, buộc Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước khắc phục hậu quả và bồi thường thiệt hại cho gia đình bà Diệp 26.995.000 đồng. Tuy nhiên, đó cũng chỉ là bồi thường thiệt hại về tài sản trên đất do hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ gây ra.

Ông Hường Văn Minh - Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước hiện nay, đã suy nghĩ khá nhiều về vụ việc tranh chấp quyền sử dụng đất kéo dài này và luôn cảm thấy ray rứt về một cái gì không bình thường trong đó. Ông quyết định cất công đi tìm hiểu nguyên nhân và sự thật đã giúp Ông nhận ra cái sai là do cán bộ thuộc quyền tham mưu không đúng và luôn bảo thủ cái sai, khiến các đời Chủ tịch tiền nhiệm giải quyết tranh chấp đất đai chưa phù hợp, gây phiền hà cho gia đình ông Hiến ngót gần 15 năm qua. Do đó, ông Hường Văn Minh Chủ tịch đương nhiệm đã chủ động gặp gỡ vợ chồng ông Hiến, vợ chồng ông Thoàn hòa giải, tạo điều kiện cho hai bên gia đình thỏa thuận được với nhau. Gia đình ông Hiến vì tình làng nghĩa xóm, không so hơn tính thiệt, chấp nhận diện tích đất của mình 1.930m² và UBND huyện Tiên Phước đã cấp Sổ đỏ cho hộ ông Hiến ngày 27.6.2013, không phải như phán quyết của Bản án dân sự sơ thẩm, phúc thẩm trước đó buộc ông Hiến phải tháo dỡ hiên nhà, thu hoạch cây cối để trả lại cho ông Thoàn 527m² đất.

Qua vụ việc và cách giải quyết trên đây, làm cho nhiều người suy nghĩ, giá như, những người cầm trịch ở địa phương trước đây đã có cách nghĩ và làm được như ông Hường Văn Minh Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước hiện nay, biết hoài nghi tham mưu và biết chủ động đi tìm sự thật, thì vợ chồng ông Hiến, bà Diệp không phải khổ tâm, tốn tiền, tốn công đi kiện trong suốt 15 năm qua với 08 bản án của TAND hai cấp ở Quảng Nam mà kết quả cũng chẳng có gì.

Công lý không chỉ có ở Tòa án, cốt lõi là ở lương tâm và trách nhiệm của người công bộc của dân. Phán quyết có hậu của ông Hường Văn Minh, Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước như trên vừa gắn kết được tình làng nghĩa xóm, vừa hợp đạo lý và đúng pháp luật./.