Ngày 25/11/2015, Quốc hội khóa 13 đã ban hành Luật phí và lệ phí với 6 chương, 25 điều quy định về danh mục phí, lệ phí; người nộp phí, lệ phí; tổ chức thu phí, lệ phí; nguyên tắc xác định mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý, sử dụng phí, lệ phí; thẩm quyền và trách nhiệm của cơ quan nhà nước, tổ chức trong quản lý phí, lệ phí.

Luật phí và lệ phí đưa ra danh mục cụ thể bao gồm hơn 200 loại phí thuộc các lĩnh vực nông - lâm nghiệp, thủy sản; thương mại, công nghiệp, đầu tư, xây dựng; giao thông – vận tải; an ninh, quốc phòng; Y tế; Tư pháp…; và hơn 100 loại lệ phí trong các lĩnh vực quản lý nhà nước; đồng thời, danh mục này cũng chỉ định cụ thể các cơ quan có thẩm quyền quy định đối với từng loại phí, lệ phí.

Khác với nguyên tắc xác định mức thu phí là phải bảo đảm bù đắp chi phí, có tính đến chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ, nguyên tắc xác định mức thu lệ phí được ấn định trước, không nhằm mục đích bù đắp chi phí; mức thu lệ phí trước bạ được tính bằng tỷ lệ phần trăm trên giá trị tài sản.

Luật phí và lệ phí cũng quy định một số đối tượng được miễn, giảm phí, lệ phí bao gồm: trẻ em, hộ nghèo, người cao tuổi, người khuyết tật, người có công với cách mạng, đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và một số đối tượng đặc biệt theo quy định của pháp luật.

Đối với các loại án phí, lệ phí tòa án do Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định cụ thể các đối tượng được miễn, giảm; việc quy định các đối tượng được miễn, giảm các loại phí, lệ phí khác do Chính phủ, Bộ Tài chính, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể, tương ứng với thẩm quyền quy định mức phí, lệ phí.

Với việc quy định rõ ràng danh mục các loại phí và lệ phí cùng cơ chế kê khai, thu, nộp, quản lý và sử dụng phí, lệ phí một cách công khai, minh bạch, Luật phí và lệ phí được kỳ vọng sẽ giảm thiểu tình trạng thu phí thiếu minh bạch đang diễn ra ở một số nơi hiện nay.

Luật phí và lệ phí có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2017./.

                                                                                                    Vĩnh Can