Trong quá trình làm việc ở cơ sở, chúng tôi đã phát hiện được những trường hợp cha mẹ đặt tên khai sinh cho con một cách khá tùy tiện, như Trần Trung Win hay Phan Thị M. Ty...

Việc đặt tên cho con theo lối viết tắt (M. Ty) như trên không những ảnh hưởng đến bản sắc văn hóa của dân tộc mà có thể dẫn đến những rắc rối về sau, hoặc tạo cho người khác có thể suy diễn theo nghĩa xấu để châm chọc khi đọc tên viết tắt của đương sự, nhất là trong lĩnh vực quản lý nhà nước về hộ tịch.

Tuy nhiên, hiện nay pháp luật vẫn chưa quy định rõ ràng, cụ thể về cách đặt tên cho con nên khi người dân đến cơ quan có thẩm quyền để đăng ký khai sinh thì cán bộ tư pháp- hộ tịch chỉ biết vận động, giải thích, nếu không được thì đành lắc đầu mà ghi sổ. Điều 26 Bộ luật Dân sự hiện hành quy định cá nhân có quyền đối với họ, tên và họ tên người đó được xác định theo họ, tên khai sinh. Cá nhân xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự theo họ, tên của mình đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận. Việc đăng ký khai sinh đã được pháp luật quy định tại Nghị định 158/2005 của Chính phủ và Thông tư 01/2008 của Bộ Tư pháp, thế nhưng cả hai văn bản này đều chưa có hướng dẫn cụ thể về vấn đề này. 

Dự thảo Bộ luật Dân sự năm (sửa đổi) cũng thấy có điều chỉnh khá chi tiết về quyền đối với họ tên và quy định những trường hợp hạn chế, tuy nhiên vẫn quy định về trường hợp đặt tên theo chữ cái viết tắt. Cụ thể, khoản 3 Điều 26 Dự thảo Bộ Luật dân sự (sửa đổi) quy định: “Việc đặt tên bị hạn chế trong trường hợp gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc trái với những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự quy định tại Điều 3 của Bộ luật này. Tên của công dân Việt Nam và người không quốc tịch thường trú tại Việt Nam phải bằng tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc khác của Việt Nam; không đặt tên bằng số, bằng một ký tự mà không phải là chữ. Họ, tên của một người không được vượt quá hai mươi lăm chữ cái”.

Theo tôi, vấn đề nêu ra trên đây cũng là nội dung cần sớm được bổ sung vào Dự thảo Bộ luật dân sự (sửa đổi) để việc đặt tên của công dân được thực hiện một cách thật khoa học, thuận lợi cho quá trình theo dõi, quản lý hộ tịch, quản lý hành chính, đồng thời còn thể hiện được tính văn hóa của người Việt Nam./.

Thanh Sơn