Ngày 19/7/2013, Chính phủ ban hành Nghị định số 81/2013/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật xử lý VPHC (sau đây gọi là Nghị định 81). Nghị định 81 gồm 3 chương, 34 điều quy định chi tiết về xử phạt VPHC và áp dụng các biện pháp xử lý hành chính; quản lý nhà nước về thi hành pháp luật xử lý VPHC. 

Sau đây là một số quy định của Nghị định 81:

- Đối tượng bị xử phạt VPHC: Nghị định 81 quy định đối tượng bị xử phạt VPHC là cá nhân, tổ chức quy định tại Khoản 1 Điều 5 Luật xử lý VPHC, bao gồm: người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt VPHC về VPHC do cố ý; người từ đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt VPHC về mọi VPHC; người thuộc lực lượng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân VPHC thì bị xử lý như đối với công dân khác; tổ chức bị xử phạt VPHC về mọi VPHC do mình gây ra; cá nhân, tổ chức nước ngoài VPHC trong phạm vi lãnh thổ, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; trên tàu bay mang quốc tịch Việt Nam, tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam thì bị xử phạt VPHC theo quy định của pháp luật Việt Nam, trừ trường hợp điều ước quốc tế mà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác; riêng với cán bộ, công chức, viên chức thực hiện hành vi vi phạm khi đang thi hành công vụ, nhiệm vụ và hành vi vi phạm đó thuộc công vụ, nhiệm vụ được giao, thì không bị xử phạt theo quy định của pháp luật về xử lý VPHC, mà bị xử lý theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức; cơ quan nhà nước thực hiện hành vi vi phạm thuộc nhiệm vụ quản lý nhà nước được giao, thì không bị xử phạt theo quy định của pháp luật về xử lý VPHC, mà bị xử lý theo quy định của pháp luật có liên quan.

- Nhóm các hình thức xử phạt: tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc tịch thu tang vật, phương tiện VPHC đối với hành vi VPHC tại các nghị định xử phạt VPHC trong các lĩnh vực quản lý nhà nước được quy định tại Điều 3, Điều 4 Nghị định 81 là các quy định mang tính nguyên tắc áp dụng cho từng lĩnh vực cụ thể.

- Xác định thẩm quyền xử phạt: Nghị định 81hướng dẫn nguyên tắc quy định thẩm quyền xử phạt trong các nghị định xử phạt VPHC. Đối với hình thức phạt tiền phải quy định cụ thể đối với từng chức danh trong lĩnh vực quản lý.

- Xử phạt VPHC đối với người chưa thành niên: khi tiến hành xử phạt VPHC đối với người chưa thành niên, trường hợp không xác định được chính xác tuổi để áp dụng hình thức xử phạt, thì người có thẩm quyền xử phạt lựa chọn áp dụng hình thức xử phạt có lợi nhất cho người vi phạm. Trước khi quyết định xử phạt cảnh cáo đối với người chưa thành niên VPHC, người có thẩm quyền xử phạt hành chính phải xem xét các điều kiện áp dụng biện pháp nhắc nhở. Chỉ ra quyết định xử phạt cảnh cáo đối với người chưa thành niên khi không đủ các điều kiện áp dụng biện pháp nhắc nhở.

- Trình tự thủ tục lập hồ sơ áp dụng biện pháp XLHC:đối với các biện pháp XLHC bao gồm biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc; biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; được quy định cụ thể tại các điều 16, điều 17 của Nghị định 81.  

Ngoài ra, Nghị định 81 còn có những quy định về lập biên bản VPHC và ra quyết định xử phạt VPHC; công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng việc xử phạt đối với cá nhân, tổ chức VPHC (đối với những trường hợp phải công bố công khai quy định tại Khoản 1 Điều 72 Luật xử lý VPHC); thi hành quyết định xử phạt VPHC trong trường hợp người bị xử phạt chết, mất tích, tổ chức bị xử phạt giải thể, phá sản; hình thức, thủ tục thu, nộp tiền phạt; trách nhiệm của người có thẩm quyền xử lý VPHC khi thi hành công vụ; toàn bộ Chương II, Nghị định 81quy định về nội dung và trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về thi hành pháp luật xử lý VPHC; kèm theo Nghị định 81là phụ lục bao gồm 20 mẫu Quyết định,11 mẫu biên bản và mẫu văn bản giao quyền.

Nghị định 81 được xem như là “nghị định khung” để triển khai Luật xử lý VPHC, theo đó Chính phủ sẽ tiếp tục ban hành các nghị định khác trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước. Nghị định 81 bắt đầu có hiệu lực thi hành kể từ ngày 19/7/2013./.

Vĩnh Can