Kỳ 4. Sửa đổi, bổ sung hợp đồng và cho thuê lại lao động

Người sử dụng lao động muốn thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế phải thay đổi cơ cấu, công nghệ mà làm ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động, thì người sử dụng lao động có trách nhiệm xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động; nếu có chỗ làm việc mới thì ưu tiên đào tạo lại người lao động để tiếp tục sử dụng. Hoặc, người sử dụng lao động không thể giải quyết được việc làm mới mà phải cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động; nếu vì lý do kinh tế mà nhiều người lao động có nguy cơ mất việc làm, phải thôi việc thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động. Trường hợp người sử dụng lao động không thể giải quyết được việc làm mà phải cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động. Trường hợp cho thôi việc đối với nhiều người lao động chỉ được tiến hành sau khi đã trao đổi với tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở và thông báo trước 30 ngày cho cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh.

Người sử dụng lao động có nghĩa vụ khi sáp nhập, hợp nhất, chia, tách doanh nghiệp, hợp tác xã thì người sử dụng lao động kế tiếp phải chịu trách nhiệm tiếp tục sử dụng số lao động hiện có và tiến hành việc sửa đổi, bổ sung hợp đồng lao động (HĐLĐ), nếu không sử dụng hết số lao động hiện có thì người sử dụng lao động kế tiếp có trách nhiệm xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động. Trường hợp chuyển quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã thì người sử dụng lao động trước đó phải lập phương án sử dụng lao động; nếu người sử dụng lao động cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động.

Khi chấm dứt HĐLĐ thì người sử dụng lao động phải có trách nhiệm thông báo bằng văn bản cho người lao động biết thời điểm chấm dứt HĐLĐ ít nhất 15 ngày, trước ngày HĐLĐ xác định thời hạn hết hạn. Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ, hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên. Trường hợp đặc biệt, có thể kéo dài thời gian nhưng không được quá 30 ngày, người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại sổ bảo hiểm xã hội và những giấy tờ khác mà người sử dụng lao động đã giữ lại của người lao động. Trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị chấm dứt hoạt động, bị giải thể hoặc phá sản thì tiền lương, trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và các quyền lợi khác của người lao động theo thoả ước lao động tập thể và HĐLĐ đã ký kết được ưu tiên thanh toán.

Cho thuê lại lao động là việc người lao động đã được tuyển dụng bởi doanh nghiệp được cấp phép hoạt động cho thuê lại lao động, sau đó người lao động làm việc cho người sử dụng lao động khác và người lao động phải chịu sự điều hành của người sử dụng lao động sau và vẫn duy trì quan hệ lao động với doanh nghiệp cho thuê lại lao động. Doanh nghiệp cho thuê lại lao động phải ký quỹ và được cấp phép hoạt động cho thuê lại lao động và thời hạn tối đa không quá 12 tháng. Doanh nghiệp cho thuê lại lao động và bên thuê lại lao động phải ký kết hợp đồng cho thuê lại lao động bằng văn bản, mỗi bên giữ một bản, nhưng không được thỏa thuận về quyền, lợi ích của người lao động thấp hơn so với HĐLĐ mà doanh nghiệp cho thuê lại đã ký với người lao động.

Doanh nghiệp cho thuê lại lao độngcó quyền và nghĩa vụ bảo đảm đưa người lao động có trình độ phù hợp với những yêu cầu của bên thuê lại lao động và nội dung của HĐLĐ đã ký với người lao động; thông báo cho người lao động biết nội dung của hợp đồng cho thuê lại lao động; ký kết HĐLĐ với người lao động; thông báo cho bên thuê lại lao động biết sơ yếu lý lịch của người lao động, yêu cầu của người lao động. Người sử dụng lao động có nghĩa vụ trả tiền lương, tiền lương của ngày nghỉ lễ, nghỉ hằng năm, tiền lương ngừng việc, trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm; đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động theo quy định của pháp luật; trả lương cho người lao động thuê lại không thấp hơn tiền lương của người lao động của bên thuê lại lao động có cùng trình độ, làm cùng công việc hoặc công việc có giá trị như nhau; lập hồ sơ ghi rõ số lao động đã cho thuê lại, bên thuê lại lao động, phí cho thuê lại lao động và báo cáo cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh; xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động khi bên thuê lại lao động trả lại người lao động do vi phạm kỷ luật lao động.

Bên thuê lại lao độngcó quyền và nghĩa vụ thông báo, hướng dẫn cho người lao động thuê lại biết nội quy lao động và các quy chế khác của mình; không được phân biệt đối xử về điều kiện lao động đối với người lao động thuê lại so với người lao động của mình; thỏa thuận với người lao động thuê lại nếu huy động họ làm đêm, làm thêm giờ ngoài nội dung hợp đồng cho thuê lại lao động; không được chuyển người lao động đã thuê lại cho người sử dụng lao động khác; thỏa thuận với người lao động thuê lại và doanh nghiệp cho thuê lại lao động để tuyển dụng chính thức người lao động thuê lại làm việc cho mình trong trường hợp HĐLĐ của người lao động với doanh nghiệp cho thuê lại lao động chưa chấm dứt. Trả lại doanh nghiệp cho thuê lại lao động đối với người lao động không đáp ứng yêu cầu như đã thỏa thuận hoặc vi phạm kỷ luật lao động; cung cấp cho doanh nghiệp cho thuê lại lao động chứng cứ về hành vi vi phạm kỷ luật lao động của người lao động thuê lại để xem xét xử lý kỷ luật lao động.

Người lao động thuê lạicó quyền và nghĩa vụ thực hiện công việc theo HĐLĐ đã ký với doanh nghiệp hoạt động cho thuê lại lao động; chấp hành nội quy lao động, kỷ luật lao động, sự điều hành hợp pháp và tuân thủ thỏa ước lao động tập thể của bên thuê lại lao động; được trả lương không thấp hơn tiền lương của những người lao động của bên thuê lại lao động có cùng trình độ, làm cùng công việc hoặc công việc có giá trị như nhau; khiếu nại với doanh nghiệp cho thuê lại lao động trong trường hợp bị bên thuê lại lao động vi phạm các thoả thuận trong hợp đồng cho thuê lại lao động; thực hiện quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ với doanh nghiệp cho thuê lại lao động; thỏa thuận để giao kết HĐLĐ với bên thuê lại lao động sau khi chấm dứt HĐLĐ với doanh nghiệp cho thuê lại lao động./. (còn tiếp)

Thân Phước Thành