Nhằm đánh giá thực trạng tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở để có giải pháp thúc đẩy, nâng cao trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức và cá nhân trong việc triển khai các thiết chế tiếp cận pháp luật, bảo đảm điều kiện đáp ứng nhu cầu nâng cao nhận thức pháp luật, thực hiện, bảo vệ và phát huy quyền và lợi ích hợp pháp của công dân ngay tại cơ sở; phát huy vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; ngày 24/01/2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 09/2013/QĐ-TTg quy định về chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở.

Theo đó, Quyết định này quy định về các tiêu chí tiếp cận pháp luật của người dân tại địa bàn xã, phường, thị trấn (sau đây viết tắt là tại cơ sở); việc đánh giá, công nhận, biểu dương, xếp hạng, khen thưởng xã, phường, thị trấn, quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây viết tắt là địa phương) đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở; trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc đánh giá, công nhận, xếp hạng, biểu dương, khen thưởng và giải pháp bảo đảm xây dựng địa phương tiếp cận pháp luật.

Đối tượng áp dụng: Xã, phường, thị trấn; quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Các cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến đánh giá, công nhận, biểu dương, xếp hạng, khen thưởng và giải pháp bảo đảm xây dựng địa phương tiếp cận pháp luật.

Nguyên tắc thực hiện: Việc đánh giá, công nhận, xếp hạng, biểu dương, khen thưởng địa phương đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở phải bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch, dân chủ, đúng tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật. Việc đánh giá và xây dựng địa phương đạt chuẩn tiếp cận pháp luật bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan; gắn với việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; mang tính lâu dài, bền vững, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng giai đoạn, được thực hiện đồng bộ từ trung ương đến địa phương.

8 tiêu chí tiếp cận pháp luật: 1) về giải quyết các vụ việc hành chính, tư pháp; 2) về ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND xã, phường; 3) về phổ biến, giáo dục pháp luật; 4) về trợ giúp pháp lý; 5) về thực hiện dân chủ ở xã, phường; 6) về thiết chế tiếp cận pháp luật của xã hội; 7) về bộ máy bảo đảm thực hiện thiết chế pháp luật; 8) về kinh phí và cơ sở vật chất. Quyết định quy định cụ thể nội dung của 08 tiêu chí nêu trên.

Ngoài ra, Quyết định còn quy định về điều kiện công nhận, xếp hạng, biểu dương địa phương đạt chuẩn và tiêu biểu về tiếp cận pháp luật; quy trình đánh giá, công nhận, biểu dương, khen thưởng xã, phường, thị trấn, quận, huyện, thành phố thuộc tỉnh và tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đạt chuẩn và tiêu biểu về tiếp cận pháp luật.

Trách nhiệm của UBND cấp tỉnh: Có các biện pháp cụ thể tổ chức triển khai thực hiện tăng cường khả năng tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp và các bộ, ngành liên quan; chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc và UBND cấp huyện thực hiện có hiệu quả Quyết định này; có các giải pháp khắc phục tồn tại, cải thiện điều kiện tiếp cận pháp luật đối với các quận, huyện, xã, phường, thị trấn chưa đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; thanh tra, kiểm tra, đánh giá, tổng hợp tình hình thực hiện Quyết định này ở địa phương 6 tháng, hàng năm theo kỳ đánh giá hoặc theo yêu cầu để báo cáo Bộ Tư pháp tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Trách nhiệm của UBND cấp huyện: chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc và UBND xã, phường, thị trấn thực hiện Quyết định này và khắc phục những tồn tại, hạn chế, cải thiện điều kiện tiếp cận pháp luật đối với các xã, phường chưa đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; thực hiện và đề xuất UBND cấp tỉnh các giải pháp nâng cao hiệu quả tiếp cận pháp luật của nguời dân tại cơ sở; thanh tra, kiểm tra, đánh giá, tổng hợp tình hình thực hiện Quyết định này ở địa phương để báo cáo UBND cấp tỉnh.

Trách nhiệm của UBND cấp xã: xây dựng xã, phường, thị trấn tiếp cận pháp luật; thi hành Quyết định này; thực hiện, chỉ đạo cán bộ, công chức trực thuộc thực hiện và đề xuất các giải pháp khắc phục tồn tại, hạn chế, cải thiện điều kiện tiếp cận pháp luật của người dân trên địa bàn; báo cáo UBND cấp huyện về tình hình thực hiện Quyết định này.

Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp, công chức Tư pháp – Hộ tịch cấp xã tham mưu, giúp UBND cùng cấp thực hiện các nhiệm vụ nêu trên trên. Các cơ quan chuyên môn của UBND tỉnh, UBND cấp huyện và các công chức khác của cấp xã có trách nhiệm phối hợp với Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp, công chức Tư pháp - Hộ tịch thực hiện nhiệm vụ này.

Thời hạn được tính để đánh giá địa phương bắt đầu từ ngày 01/7/2013.

Quyết định này (xem tại đây) có hiệu lực thi hành kể từ ngày 31/3/2013./.