Trong xu thế hội nhập và phát triển, quyền dân sự ngày càng được mở rộng, tôn trọng và bảo đảm bằng pháp luật. Bộ luật Dân sự (BLDS) 2005 đã có nhiều quy định để bảo vệ quyền dân sự và bảo đảm nghĩa vụ dân sự, song theo một số luật sư (LS), các quy định này nên được xem xét để quy định theo hướng “khung”, tránh “ôm đồm” gây bất nhất trong áp dụng…

BLDS quy định quyền dân sự gồm quyền nhân thân, quyền tài sản và cũng quy định 5 phương thức bảo vệ. Đồng thời bổ sung so với BLDS 1995 quy định chủ thể có quyền dân sự bị xâm phạm có quyền tự bảo vệ và vẫn có quyền yêu cầu các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền bảo vệ; nghiêm cấm việc dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực ngay từ khi các bên tham gia quan hệ dân sự.

Cùng với các quy định về quyền dân sự, BLDS cũng có các quy định để bảo vệ nghĩa vụ dân sự và hợp đồng dân sự theo hướng tăng cường quyền tự chủ, quyền tự do cam kết, thỏa thuận của các bên, kết hợp với việc đề cao nguyên tắc tự chịu trách nhiệm của các bên về cam kết, thỏa thuận của mình.

Tuy nhiên, theo LS.Hoàng Huy Được - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Giám sát đạo đức nghề nghiệp, cho dù BLDS có được sửa đổi, bổ sung quy mô thì bản thân các quy định về các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ trong BLDS cũng chỉ dừng lại những quy định chung nhất và không tránh khỏi những khiếm khuyết và bất cập trong quá trình vận dụng và áp dụng trong thực tế cuộc sống.

Thực tiễn xét xử các vụ án dân sự, kinh tế cũng đã cho thấy sự bất nhất trong áp dụng các quy định pháp luật dân sự nói chung và pháp luật về giao dịch bảo đảm nói riêng. Nhiều bản án sơ thẩm và cả bản án đã có hiệu lực pháp luật về các giao dịch vay mượn trong dân sự, tín dụng ngân hàng có liên quan đến bảo lãnh, thế chấp, cầm cố vẫn bị kháng cáo, kháng nghị.

Vì thế, LS.Được cho rằng, cần xác định phạm vi điều chỉnh của BLDS chỉ quy định nguyên tắc cơ bản “cốt lõi” của pháp luật dân sự. Nghĩa là BLDS chỉ nên là “Bộ luật khung” và cần có các Luật chuyên ngành để điều chỉnh các quan hệ dân sự cụ thể. “Nếu được như vậy, việc điều chỉnh các mối quan hệ pháp luật dân sự sẽ cụ thể, rõ ràng, thuận tiện và chính xác hơn. Đồng thời, tránh được những bất cập trong quá trình xét xử đối với các vụ án dân sự kinh doanh thương mại, quyền dân sự và việc bảo vệ quyền dân sự sẽ được bảo đảm một cách hữu hiệu” - ông Được nhận định./.

Theo H.Giang  -  BTP