Năm 2013, để triển khai thực hiện Quyết định số 409/QĐ-TTg ngày 09/4/2012 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Chương trình hành động thực hiện Kết luận số 04-KL/TW ngày 19/4/2011 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân từ năm 2012 đến năm 2016 (Quyết định 409); Sở Tư pháp đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 790/KH-UBND ngày 07/3/2013 để cụ thể hóa việc thực hiện Quyết định số 409 phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương. Với việc ban hành Kế hoạch 790, kể từ năm 2013 công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của tỉnh Quảng Nam đã thực hiện một bước đột phá về mặt quản lý, điều hành các đề án phổ biến, giáo dục pháp luật. Theo đó, Sở Tư pháp- Cơ quan Thường trực của Hội đồng phối hợp tỉnh được giao nhiệm vụ thực hiện theo phương thức “Nhà nước đặt hàng” với các đơn vị chủ trì đề án để bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất và tránh trùng lắp về nội dung, địa bàn và đối tượng thụ hưởng của các đề án.

“Nhà nước đặt hàng” là một cách làm mới trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật hiện nay ở Quảng Nam. Thay vì như trước đây việc thực hiện các đề án phổ biến, giáo dục pháp luật do các cơ quan được giao chủ trì thực hiện tự lập kế hoạch và dự trù kinh phí gửi Sở Tài chính trình UBND tỉnh phê duyệt thực hiện; thì nay vốn đầu tư cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật được được tỉnh giao tập trung cho Sở Tư pháp quản lý, điều hành thông qua việc ký kết hợp đồng trách nhiệm với cơ quan chủ trì đề án, nhằm lý nguồn kinh phí dành cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật một cách hiệu quả.

Để thực hiện theo phương thức trên, Sở Tư pháp hướng dẫn các sở, ngành được giao chủ trì đề án xây dựng kế hoạch thực hiện đề án kèm theo dự toán kinh phí cho cả giai đoạn 2013 - 2016 và kế hoạch chi tiết kèm theo dự toán kinh phí thực hiện theo niên độ từng năm. Trên cơ sở đó Sở Tư pháp tổng hợp, rà soát để cắt bỏ những nội dung chồng chéo, trùng lắp trong các đề án (về đối tượng, địa bàn, nội dung tuyên truyền) đảm bảo phù hợp với Kế hoạch 790 của UBND tỉnh. Trên cơ sở nguồn kinh phí được UBND tỉnh phê duyệt cho từng năm, Sở Tư pháp tiến hành ký kết hợp đồng theo những nội dung cụ thể đã được hai bên thống nhất để thực hiện.

Những kết quả đạt được ban đầu. Để triển khai thực hiện Kế hoạch 790, trong năm 2013, UBND tỉnh đã giao 547.000.000đ cho Sở Tư pháp để “đặt hàng” với các sở, ngành chủ trì đề án triển khai thực hiện.

Kết thúc năm 2013, 09 đơn vị sở, ngành được giao thực hiện các đề án phổ biến, giáo dục pháp luật (các Sở, Ngành: Tư pháp, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giáo dục và Đào tạo,  Lao động- Thương binh và Xã hội; Ủy ban MTTQVN tỉnh, Thanh tra tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh, Công an tỉnh,  Đài Phát thanh- Truyền hình tỉnh) đã cơ bản hoàn thành những nội dung công việc được giao; trong đó, các đơn vị như: Công an tỉnh, Đài phát thanh- Truyền hình tỉnh; Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh và Sở Tư pháp đã hoàn thành tốt kế hoạch, đảm bảo về chất lượng và sớm hơn dự kiến ban đầu.

Theo kết quả “đặt hàng” với các đơn vị chủ trì đề án, trong năm 2013 đã tổ chức được 39 lớp tập huấn phổ biến pháp luật cho cán bộ, nhân dân và người lao động đạt 95 % kế hoạch năm 2013 đề ra; ngoài ra các sở, ngành còn tổ chức nhiều hình thức phổ biến pháp luật hiệu quả khác như tổ chức biên soạn tài liệu để tuyên truyền, phổ biến trên Báo Quảng Nam, phát sóng trên Đài Truyền thanh- Truyền hình huyện, thành phố (Thanh tra tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn); khảo sát tình hình học sinh vi phạm pháp luật để có biện pháp tuyên truyền thích hợp ở các trường trung học phổ thông, trung học cơ sở (Sở Giáo dục và Đào tạo). Đặc biệt, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh đã xây dựng và phát trên sóng phát thanh 12 chuyên mục, trên sóng truyền hình 11 chuyên mục phổ biến pháp luật, đồng thời thực hiện thành công chuyên mục “Khách mời trường quay” (với thời lượng 60 phút) nhân Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (09/11). Qua các chuyên mục của Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, bên cạnh việc tuyên truyền pháp luật đã phản ánh được nhiều mặt tình hình phổ biến, giáo dục pháp luật của các ngành, địa phương; giải đáp các thắc mắc của người dân về pháp luật đã đem lại hiệu quả cao, được nhiều người dân đón nhận.

Ý nghĩa của việc đổi mới phương thức quản lý. Với kết quả bước đầu triển khai thực hiện Kế hoạch số 790 của UBND tỉnh trong năm 2013, có thể rút ra được một số nhận định như sau:

Thứ nhất, nếu như trước đây nguồn ngân sách của tỉnh chi cho riêng việc thực hiện các đề án phổ biến, giáo dục pháp luật ở Quảng Nam bị phân tán ra nhiều đầu mối, làm cho Cơ quan thường trực của Hội đồng phối hợp tỉnh khó theo dõi đánh giá kết quả, hiệu quả thực hiện; thì nay Cơ quan này có thể quản lý tốt nguồn kinh phí được giao, qua đó nắm chắc được các hoạt động cụ thể của từng đề án với từng loại công việc được thực hiện, từng loại tài liệu tuyên truyền được biên soạn, cấp phát. Như vậy vừa thuận tiện cho công tác quản lý, điều hành đánh giá kết quả thực hiện, phát huy tính phối hợp giữa các đơn vị thành viên được phân công chủ trì đề án với cơ quan Thường trực Hội đồng phối hợp; vừa thuận lợi cho việc tổng hợp báo cáo kết quả lên cấp trên.

Thứ hai, thời gian qua việc kiểm tra, giám sát thực hiện các đề án chưa được triển khai thực hiện thường xuyên, dẫn đến việc một số đơn vị sử dụng kinh phí chưa đúng mục đích, hiệu quả chưa cao. Với việc triển khai thực hiện Kế hoạch 790, Sở Tư pháp có thể theo dõi, đôn đốc hướng dẫn và kiểm tra được tình hình thực hiện đề án của các cơ quan chủ trì để kịp thời phát hiện và đề xuất với UBND tỉnh, Hội đồng phối hợp tỉnh các biện pháp để xử lý các vấn đề phát sinh. Qua đó, đưa công tác quản lý việc thực hiện các đề án về phổ biến, giáo dục pháp luật của tỉnh đi vào nề nếp phát huy hiệu quả thiết thực.

Thứ ba, việc triển khai thực hiện Kế hoạch 790 đã góp phần nâng cao vai trò, vị trí của cơ quan Thường trực Hội đồng phối hợp tỉnh tương xứng với yêu cầu của Luật phổ biến, giáo dục pháp luật. Theo đó, Sở Tư pháp có trách nhiệm điều phối hoạt động của các đề án tạo sự phối hợp chặt chẽ thống nhất trên phạm vi toàn tỉnh và trong từng địa bàn cụ thể, sơ kết, tổng kết việc thực hiện kế hoạch, đưa ra các giải pháp tổng thể và các giải pháp cụ thể để tiếp tục tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong giai đoạn tiếp theo.

Năm 2013, là năm đầu tiên triển khai thực hiện các đề án phổ biến giáo dục pháp luật theo phương thức “Nhà nước đặt hàng”, tuy bước đầu còn gặp nhiều khó khăn do chưa có nhiều kinh nghiệm, nhưng với sự nỗ lực cố gắng khắc phục mọi khó khăn các sở, ngành đã làm tốt công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác này trên địa bàn tỉnh Quảng Nam./.

                                                                                                         Tùng Lưu