Từ năm 2017, cùng với cả nước, thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam thực hiện việc đánh giá xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo Quyết định số 619/QĐ-TTg ngày 8-5-2017 của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tư pháp. Đến nay, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác này cũng gặp phải một số khó khăn cần phải tháo gỡ...

Kết quả

Quy định về chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở (gọi tắt là chuẩn tiếp cận pháp luật) theo Quyết định số 619/QĐ-TTg dựa trên 05 tiêu chí gồm 25 chỉ tiêu thành phần với số điểm tổng cộng là 100 điểm. Cụ thể: Các tiêu chí là Bảo đảm thi hành Hiến pháp và pháp luật (15 điểm); Thực hiện thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp xã (30 điểm); Phổ biến, giáo dục pháp luật (25 điểm); Hòa giải ở cơ sở (10 điểm); Thực hiện dân chủ ở cơ sở (20 điểm).

Trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Tư pháp và UBND tỉnh, UBND thành phố Tam Kỳ ban hành kế hoạch triển khai đánh giá tiếp cận pháp luật đối với 13 xã, phường; thành lập Hội đồng đánh giá tiếp cận thành phố và ban hành các văn bản chỉ đạo UBND các xã, phường thực hiện việc tự chấm điểm. Việc đánh giá xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật được thực hiện theo đúng Quyết định số 619/QĐ-TTg ngày 08/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư số 07/2017/TT-BTP ngày 28/7/2017 của Bộ Tư pháp quy định về điểm số, hướng dẫn cách tính điểm chỉ tiêu, tiêu chí tiếp cận pháp luật. Kết quả đánh giá năm 2017 và 2018, thành phố Tam Kỳ có 11/13 xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2018 và 02 đơn vị còn lại chưa đạt do trong năm có cán bộ công chức bị xử lý kỷ luật từ hình thức cảnh cáo trở lên liên quan đến thực thi công vụ.

Khó khăn cần tháo gỡ

Bên cạnh những mặt đạt được, công tác xây dựng địa phương đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo Quyết định số 619/QĐ-TTg còn nhiều khó khăn như: Nhiều lãnh đạo địa phương chưa quan tâm chỉ đạo sâu sát đối với công tác này, dẫn đến việc đánh giá còn sơ sài, thiếu khách quan và chưa không kịp thời. Các hoạt động liên quan đến việc đánh giá tiếp cận pháp luật được triển khai ở các cấp còn chậm, có lúc, có nơi còn lúng túng; sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương trong triển khai nhiệm vụ nói chung, trong đánh giá tiếp cận pháp luật nói riêng còn hạn chế. Việc lấy phiếu đánh giá sự hài lòng của cá nhân, tổ chức về kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại UBND cấp xã vẫn còn biểu hiện thiếu khách quan. Mẫu phiếu đánh giá theo Thông tư số 07/2017/TT-BTP của Bộ Tư pháp không đồng nhất với mẫu của Bộ Nội vụ. Quyết định số 619/QĐ-TTg và Thông tư số 07 chỉ quy định trường hợp cộng, trừ điểm đối với chỉ tiêu cùng tăng hoặc cùng giảm mà không quy định trường hợp nội dung này tăng, nội dung kia giảm thì chấm điểm như thế nào, gây khó khăn cho việc tự đánh giá của địa phương và Hội đồng đánh giá tiếp cận pháp luật của thành phố. Kinh phí cho công tác đánh giá xã, phường tiếp cận pháp luật chưa được đầu tư bố trí riêng, chưa cân xứng với nhiệm vụ mà cơ quan tham mưu phải thực hiện. Quyết định số 619/QĐ-TTg ngày 08/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ quy định kết quả xây dựng xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là tiêu chí đánh giá xã đạt chuẩn nông thôn mới và phường đạt chuẩn đô thị văn minh; đảng bộ, chính quyền xã, phường đạt tiêu chuẩn “trong sạch, vững mạnh”; là tiêu chí đánh giá thi đua của chính quyền cấp xã; tuy nhiên, thời điểm đánh giá tiếp cận pháp luật sau khi đánh giá những nội dung trên là chưa hợp lý, các cơ quan đơn vị, địa phương không lấy kết quả đánh giá tiếp cận pháp luật làm cơ sở để đánh giá những nội dung đã nêu.

Từ thực tiễn vướng mắc, khó khăn của của cơ sở, cũng như kinh nghiệm triển khai của thành phố Tam Kỳ, đề nghị cơ quan có thẩm quyền cần có văn bản hướng dẫn tháo gỡ các vướng mắc, trong đó cách tính điểm các chỉ tiêu tiếp cận pháp luật và tài liệu, hồ sơ kiểm chứng là những nội dung mà cấp cơ sở còn nhiều lúng túng./.

Ngô Thị Sương